Logo
Pogoda

18°C

  • sgps
  • e-puap
  • bip
  • Kontrast 1
  • Kontrast 2
  • Kontrast 3
  • Kontrast 4
Tłumacz

Tłumacz

STRZYŻÓW POGODA

Pstrągówka

wydrukuj
Pstrągówka

Na zdjęciu: Kapliczka Maryjna w Pstrągówce, fot. R. Godek

Pstrągówka – wieś położona w północno-zachodniej części gminy Wiśniowa nad potokiem o tej samej nazwie. Sąsiaduje z Szufnarową, Jaszczurową, Wiśniową, Cieszyną i Stępiną. Zajmuje powierzchnię 772,30 ha i liczy 568 mieszkańców (2011 r.)[1]. Ks. W. Sarna nazwę wsi wywodzi od jej założyciela – Pstrąga[2]. A. Myszka[3] sugeruje, iż utworzono ją od nazwy powstałej wcześniej wsi Pstrągowa. Po raz pierwszy osada wzmiankowana jest w dokumencie z 1419 r.[4] Na prawie magdeburskim lokowana została 4 października 1425 r. przez dziedzica Wiśniowej, Paszka Bogorię[5], który sprzedał sołectwo Mikołajowi Wierzbie, a kmieciom na okres karczowania drzew udzielił 20-letniej wolnizny. Pomiędzy 1427 a 1436 r. wieś przeszła w ręce braci Piotra i Dziersława[6] z Bogoriów, z których ten drugi w 1449 r.[7] sprzedał jej część Piotrowi z Kozłowa. W 1508 r. należała do Stanisława z Wiśniowej, w 1581 r. do Seweryna Bonara[8], a w I połowie XVIII w. wchodziła w skład rozległych dóbr Jabłonowskich[9] z Wiśniowej. W 1868 r. od Wincentego Krzyszkowskiego[10] odkupił ją Franciszek hrabia Mycielski, a po jego śmierci odziedziczył Jan Mycielski.
W 1946 r. staraniem proboszcza z Frysztaka, ks. Wojciecha Blajera, w Pstrągówce wybudowano niewielki kościół, stanowiący tymczasową kaplicę dojazdową parafii Frysztak. Poświęcenie świątyni zbudowanej z poniemieckich baraków wojskowych pozostawionych przez okupanta w Stępinie miało miejsce 11 sierpnia 1946 r.
[11] W 1956 r.[12] z terenu Parafii Rzymskokatolickiej pw. Narodzenia NMP we Frysztaku wydzielona została Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Jana Chrzciciela w Pstrągówce, erygowana przez biskupa przemyskiego w 1959 r.[13] Obecnie istniejący kościół zbudowany został w latach 2008–2009, a jego poświęcenia 24 czerwca 2009 r. dokonał ks. bp Edward Białogłowski, sufragan diecezji rzeszowskiej[14]. Parafia w Pstrągówce liczy 671 wiernych (2016 r.)[15]  i obejmuje tę miejscowość i kilkanaście domów należących formalnie do Cieszyny (gmina Frysztak).
Współcześnie we wsi funkcjonują m.in.: Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Jana Chrzciciela (erygowana w 1959 r.), prowadzona przez Gminę Wiśniowa Szkoła Filialna Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Szufnarowej (od 1862 r. jako trywialna, później podstawowa, od 2012 r. jako filialna), Ochotnicza Straż Pożarna (od 1912 r.), Koło Gospodyń Wiejskich (od 1948 r.) i in. W Pstrągówce warto zobaczyć m.in.: kościół pw. św. Jana Chrzciciela z zabytkowymi elementami wyposażenia, w tym obraz Matki Bożej Królowej, pochodzący z dawnego kościoła parafialnego we Frysztaku; krzyże przydrożne, w tym wystawiony w miejscu cmentarza cholerycznego; kapliczki – m.in. z I połowy XIX w.; zabytkowy budynek pierwszej szkoły z 1907 r. i in. Ciekawostki: W latach 1909–1914
[16] kierownikiem wiejskiej szkoły w Pstrągówce był Marian Kantor, ojciec przyszłego reżysera, malarza, scenografa i światowej sławy reformatora teatru – Tadeusza Kantora. Oryginalna drewniana ławka ze szkoły w Pstrągówce z czasów, gdy był on jej kierownikiem, stanowi jeden z rekwizytów Muzeum Tadeusza Kantora w Wielopolu Skrzyńskim.

Przypisy

  1. ^ Na podstawie Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego, www.stat.gov.pl, [dostęp: 13.11.2016].
  2. ^ Por. ks. W. Sarna, Opis powiatu jasielskiego, Jasło 1908, s. 664.
  3. ^ Por. A. Myszka, Słownik toponimów powiatu strzyżowskiego, Rzeszów 2006, s. 26. 
  4. ^ Tamże.
  5. ^ Por. ks. prof. dr hab. L. Grzebień SJ, Dzieje parafii w Niewodnej, Rzeszów 2003, s. 11.
  6. ^ Por. K. Baczkowki, Osadnictwo regionu strzyżowskiego do roku 1450, [w:] Studia nad dziejami Strzyżowa i okolic, red. S. Cynarski, Rzeszów 1980, s. 77.
  7. ^ Tamże, s. 77–78.
  8. ^ Por. ks. W. Sarna, dz. cyt., s. 664.
  9. ^ A. Falniowska-Gradowska, Z dziejów wsi nad środkowym Wisłokiem w XVIII w., [w:] Studia nad dziejami Strzyżowa i okolic, red. S. Cynarski, Rzeszów 1980, s. 201.
  10. ^ Por. ks. W. Sarna, dz. cyt., s. 664.
  11. ^ Por. www.diecezja.rzeszow.pl, [dostęp: 13.11.2016].
  12. ^ Tamże.
  13. ^ Tamże.
  14. ^ Tamże.
  15. ^ Por. Jubileuszowy Schematyzm Diecezji Rzeszowskiej 2016/2017, Rzeszów 2017, s. 327.
  16. ^ [1] Por. www.krajoznawcy.info.pl, [dostęp: 13.11.2016].