Bezpieczna butla gazowa – bezpieczny dom. Sprawdź, jak uniknąć zagrożenia

Każdego roku w Polsce dochodzi do ponad stu wybuchów butli z gazem płynnym (LPG). Wypadki te mają miejsce najczęściej w domach jednorodzinnych i budynkach wielorodzinnych. Jak pokazują statystyki Państwowej Straży Pożarnej, główną przyczyną jest nieprawidłowe użytkowanie butli, w szczególności ich niepoprawne podłączanie do kuchenek gazowych, piecyków czy grilli. Nieco rzadziej dochodzi do nieszczelności samych butli lub instalacji, jednak nawet niewielki wyciek gazu w zamkniętym pomieszczeniu może doprowadzić do tragedii.

W Polsce w użyciu znajduje się około 11 milionów butli LPG. Gaz płynny stosowany jest powszechnie nie tylko w kuchniach, ale również do ogrzewania domów, zasilania grilli i innych urządzeń. Według badania Ekobarometr 2024, aż 41% Polaków korzystało z LPG, przy czym odsetek ten wzrasta na terenach wiejskich do niemal 50%. Najczęściej używane są popularne 11-kilogramowe butle.

W odpowiedzi na rosnącą liczbę wypadków i skalę użytkowania, Transportowy Dozór Techniczny, we współpracy z Ministerstwem Infrastruktury, zainicjował ogólnopolską kampanię informacyjno-edukacyjną „Bezpieczna Butla – Bezpieczny Dom”. Jej celem jest podniesienie świadomości społecznej na temat bezpiecznego korzystania z butli LPG oraz dostarczenie praktycznej wiedzy, jak uniknąć zagrożeń i działać zgodnie z obowiązującymi przepisami technicznymi i zasadami bezpieczeństwa.

Wybierając butlę z gazem LPG, należy zwrócić uwagę na kilka kluczowych elementów. Przede wszystkim butla powinna mieć tabliczkę znamionową z datą ważności badania technicznego, plomby zabezpieczające (np. folię termokurczliwą), instrukcję użytkowania oraz jednolite oznaczenia producenta. Nie należy kupować butli z uszkodzeniami, oznakami korozji, bez plomb lub pochodzących z nieznanego źródła.

Szczególną uwagę należy zwrócić na stan techniczny uszczelki zaworu. Jej uszkodzenie może spowodować nieszczelność, dlatego przed podłączeniem butli należy sprawdzić, czy jest obecna, niepostrzępiona i niekruszejąca. W razie wątpliwości należy poprosić dostawcę o wymianę butli.

Prawidłowe podłączenie butli jest równie istotne. Wystający z reduktora trzpień powinien być dokładnie wsunięty w zawór butli, a nakrętkę trzeba dokręcać przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, trzymając jednocześnie reduktor. Reduktor i wąż powinny być w dobrym stanie technicznym – bez załamań, przetarć, nadpaleń i korozji. Zaleca się ich wymianę co pięć lat, nawet jeśli nie widać widocznych uszkodzeń. Podczas montażu należy zawsze sprawdzać szczelność przy pomocy piany z wody z mydłem – nigdy zapałkami ani zapalniczką.

W przypadku, gdy poczujemy zapach gazu lub uruchomi się alarm czujnika gazu, należy zachować spokój, nie włączać ani nie wyłączać światła, zamknąć zawór butli, otworzyć szeroko okna i drzwi i nie używać żadnych urządzeń elektrycznych. Jeśli gaz nadal się ulatnia – należy wynieść butlę na zewnątrz, z dala od źródeł ognia i iskier.

Bezpieczne przechowywanie butli również ma ogromne znaczenie. Butle powinny być ustawione w pozycji pionowej, w dobrze wentylowanych pomieszczeniach powyżej poziomu gruntu. Nie wolno przechowywać ich w piwnicach, kotłowniach, garażach ani w pobliżu urządzeń elektrycznych czy źródeł ciepła. Na zewnątrz butle powinny być chronione przed promieniowaniem słonecznym i opadami.

Podczas podłączania nowej butli należy sprawdzić, czy zawory w urządzeniach są zakręcone, a w okolicy nie ma otwartego ognia. Po odkręceniu zaworu warto skontrolować szczelność połączenia. W przypadku nieszczelności należy natychmiast zakręcić zawór i wynieść butlę na zewnątrz.

Zaleca się również instalację czujników gazu, które – choć nie zastąpią ostrożności i sprawnego sprzętu – mogą w porę zaalarmować o zagrożeniu. Należy jednak pamiętać, że czujniki mają określoną żywotność i powinny być regularnie wymieniane zgodnie z instrukcją producenta.

W ramach kampanii przygotowano materiały informacyjne (linki do pobrania znajdują się pod artykułem). Znajdują się w nich praktyczne wskazówki dotyczące m.in. zakupu, podłączania i przechowywania butli, a także zachowania w sytuacjach zagrożenia.

Kampania „Bezpieczna Butla – Bezpieczny Dom” ma na celu przypomnienie, że odpowiedzialne i świadome korzystanie z butli gazowych może uratować zdrowie i życie. Zachęcamy mieszkańców do zapoznania się z materiałami edukacyjnymi i stosowania się do zawartych w nich zaleceń.

[opr. i fot. TDT, T. Nowakowski]