Kampania „Działaj teraz” – odpowiedzialne używanie antybiotyków jako kluczowa strategia ochrony zdrowia publicznego

W Polsce rusza ogólnopolska kampania informacyjna pod nazwą „Działaj teraz. Chroń naszą teraźniejszość, zabezpiecz naszą przyszłość”, której celem jest zwiększenie świadomości na temat narastającej oporności drobnoustrojów na leki przeciwdrobnoustrojowe oraz promocja racjonalnego stosowania antybiotyków. Inicjatywa prowadzona jest w ramach Europejskiego Dnia Wiedzy o Antybiotykach (EAAD) i Światowego Tygodnia Wiedzy o Antybiotykach (WAAW) i koordynowana przez Narodowy Instytut Leków. Projekt finansowany jest ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021–2025, przy wsparciu Ministra Zdrowia.

Skala zagrożenia opornością na antybiotyki jest ogromna – zjawisko to stanowi jedno z najpoważniejszych wyzwań zdrowia publicznego współczesnego świata. Nadużywanie i niewłaściwe stosowanie antybiotyków przyczyniają się do powstawania szczepów bakterii odpornych na terapię, przez co niektóre zakażenia stają się trudne, a nawet niemożliwe do leczenia W konsekwencji rośnie ryzyko powikłań, zwiększa się liczba hospitalizacji, a nawet zagrożenie śmiercią w efekcie opornych infekcji.

Kampania „Działaj teraz” nie ogranicza się jedynie do ostrzeżeń — oferuje konkretne narzędzia edukacyjne i praktyczne materiały dla szerokiego odbiorcy. Narodowy Instytut Leków przygotował plakaty w różnych formatach, pakiet prasowy, wystawę edukacyjną oraz platformę e-learningową, dostępną pod adresem antybiotyki.edu.pl. Dzięki tym materiałom instytucje ochrony zdrowia, szkoły, samorządy i organizacje pozarządowe mogą włączyć się w działania edukacyjne w sposób łatwo dostępny i przemyślany.

Hasło tegorocznej kampanii — „Działaj teraz. Chroń naszą teraźniejszość, zabezpiecz naszą przyszłość” — ma podkreślać pilność problemu i potrzebę natychmiastowego zaangażowania zarówno jednostek ochrony zdrowia, jak i całego społeczeństwa. Kampania wpisuje się także w koncepcję „Jedno Zdrowie” („One Health”), która zakłada ścisłe powiązania między zdrowiem ludzi, zwierząt, roślin i środowiska, co jest kluczowe w walce z opornością mikroorganizmów na leki.

Realizowane działania edukacyjne obejmują nie tylko szeroką publiczność, ale także personel medyczny. Wspieranie racjonalnej antybiotykoterapii, promowanie zasad „stewardship” oraz dzielenie się wiedzą o oporności to elementy programu, które mogą realnie zmniejszać ryzyko rozwoju lekoopornych zakażeń. Jednocześnie kampania zwraca uwagę na rolę profilaktyki – higieny, szczepień oraz odpowiedzialnego podejścia do stosowania leków. Kwestia oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe jest również wpisana w cele Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków (NPOA), który dąży do zwiększenia bezpieczeństwa pacjentów narażonych na zakażenia trudne do leczenia i ograniczenia rozpowszechnienia opornych szczepów bakterii. Odpowiedzialne zarządzanie lekami przeciwdrobnoustrojowymi pozwala chronić skuteczność antybiotyków i zapobiegać tworzeniu się zagrożeń epidemicznych.

Kampania „Działaj teraz” ma charakter długofalowy i wielopoziomowy. Materiały edukacyjne są dostępne w wersji elektronicznej — można je pobierać i wykorzystywać w działaniach lokalnych, w szkołach, placówkach służby zdrowia, urzędach oraz organizacjach społecznych. Już teraz Narodowy Instytut Leków zachęca wszystkie zainteresowane podmioty do aktywnego udziału – zamawiania plakatów, organizowania spotkań informacyjnych i wykorzystywania e-learningu.

Taka mobilizacja społeczna i profesjonalna jest konieczna, by skutecznie przeciwdziałać narastaniu oporności. Każdy świadomy pacjent, lekarz, pielęgniarka i samorząd mogą odegrać znaczącą rolę w ochronie przyszłości – naszego wspólnego dobra, jakim są antybiotyki. Dzięki wspólnemu zaangażowaniu mamy realną szansę, by nasze teraźniejsze decyzje przekładały się na zdrowie przyszłych pokoleń.

Działania prowadzone w ramach tej kampanii są możliwe dzięki wsparciu finansowemu Ministra Zdrowia w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021–2025.

[inf. Ministerstwo Zdrowia, oprac. W. Plezia]