Logo
Pogoda

18°C

  • sgps
  • e-puap
  • bip
  • Kontrast 1
  • Kontrast 2
  • Kontrast 3
  • Kontrast 4
Tłumacz

Tłumacz

STRZYŻÓW POGODA

Jan Przecławczyk

wydrukuj

Jan Przecławczyk (Przecławowicz) (ok. 1573 - 1635) - profesor Akademii Krakowskiej. Autor fundacji stypendialnej dla studentów pochodzących z rodzinnego Strzyżowa. Tak naprawdę nazywał się Dąbrowski, a nazwisko Przecławczyk przybrał od ojca Jana Przecławczyka, którego rodzina w XVI wieku miała w Strzyżowie dom i spory areał ziemi. W 1593 r. Jan jako wikariusz kościoła św. Anny w Krakowie wstąpił na Uniwersytet Jagielloński, a w rok później został bakałarzem. W 1598 r. został magistrem sztuk wyzwolonych i doktorem filozofii. Przez wiele lat wykładał fizykę, metafizykę, etykę i politykę Arystotelesa w Kolegium Mniejszym, był w nim także dziekanem Wydziału Filozofii. Wśród wielu jego uczniów byli m. in. syn wojewody poznańskiego - Mikołaj Ostroróg i Jan Żółkiewski - syn hetmana Stanisława. Lata jego nauki i profesury w Akademii Krakowskiej przypadły na okres kryzysu nauczania. Także na czas walki o jej utrzymanie przed zakusami jezuitów, którzy chcieli przejąć Uniwersytet. W jego obronie ostro wystąpił Przecławczyk, publikując wiele pism podkreślających cnoty i zasługi dla Akademii. Wykazał się przy tym nie tylko dużym zacięciem polemicznym, ale też znakomitą znajomością historii kraju i uczelni. W 1615 r. Przecławczyk zostaje prowizorem Biblioteki Kolegium Większego i odtąd jego życiową pasją było gromadzenie ksiąg filozoficznych, teologicznych, także druków astronomicznych i matematycznych. Przed śmiercią swój bogaty księgozbiór rozdał dla szkoły nowotarskiej Wydziału Filozoficznego, bursy ubogich oraz dla kaznodziejów krakowskich kościołów. Zmarł w 1635 r., mając 60 lat. Został pochowany w kościele św. Mikołaja w Krakowie, gdzie przez wiele lat był proboszczem. W swojej ostatniej woli przeznaczył pewną sumę florenów jako fundację na stypendium dla studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego pochodzących ze Strzyżowa. Studenci (w liczbie pięciu) mieli otrzymywać po 15 groszy tygodniowo. Postawiono także zastrzeżenie, iż w przypadku braku strzyżowian, stypendium należało przydzielić innym studentom z okolic Strzyżowa lub najbiedniejszym, odznaczającym się szczególną pilnością. Ufundowane przez Przecławczyka stypendium przetrwało do końca XVIII w. i skorzystało z niego wielu strzyżowian, a także studenci z Wielopola, Ropczyc i Warszawy. Utworzony przez samorząd powiatowy w Strzyżowie Fundusz Stypendialny Jego imienia stanowi próbę kontynuacji dzieła pomocy materialnej dla uzdolnionej młodzieży z terenu powiatu i okolic poprzez wsparcie finansowe w kontynuacji kształcenia.